Saraybosna, Bosna Hersek'in başkenti aynı zamanda en kalabalık şehridir. Şehir yüzyıllar boyunca barındırdığı din çeşitliliğiyle ünlüdür. Müslümanlık, Katoliklik, Ortodoksluk ve Musevilik burada çok uzun süre barış içerisinde var olabilmişlerdir. Bu nedenle Saraybosna, Avrupa'nın Kudüs'ü olarak kabul edilmektedir. Tüm bunlar birleştiğinde de aynı zamanda Saraybosna'yı Balkanların en önemli kültürel şehirlerinden biri yapmaktadır.

15. yüzyılda Osmanlı hakimiyetiyle birlikte yerleşime geçilen şehir günümüzde de bizden bir parça gibi. Osmanlıdan kalma camileri, hanları, çeşmeleriyle hiç yabancılık çekmiyorsunuz. 

Şehri gezmeye başlayacağınız en iyi yer Başçarşı. Gezilecek yerler buranın etrafında konumlanmış hatta şehrin merkezi adeta. Şimdi size Sarayobosna'ya dair önerilerimden bahsedeyim.


1. Başçarşı'yı turlayın

Şehrin sembollerinden biri olan sebil Başçarşı'nın en dikkat çekenleri arasında. Her turist mutlaka burada fotoğraf çekinmeyi ihmal etmiyor. Saraybosna hakkında biraz bilgi sahibi olmak için sebilin hemen aşağısındaki sokakları gezmenizi öneriyorum. Buradaki hemen herkes az ya da çok Türkçe biliyor. Aynı zamanda hediyelik eşya arıyorsanız ardı arkası bitmeyen dükkanların hepsini gezebilirsiniz. 


2. Latin Köprüsü'nde yürürken zamanda yolculuk yapın

Başçarşı'ya yürüme mesafesinde bulunan köprünün tarih sayfalarında çok önemli bir yeri vardır. Çünkü 1. Dünya Savaşı'nı başlatan olay bu köprüde yaşanmıştır. 1914 yılında Avusturya-Macaristan prensi Franz Ferdinand'ın Bosna Hersek ziyareti sırasında bu köprüde öldürülmesiyle çok farklı bir anlam kazanmıştır. Saraybosna'da kesinlikle görülmesi gereken yerlerin başında geliyor.


3. Milli Kütüphane (Vijecnica)


Avusturya-Macaristan döneminde yapılmış kütüphane şehrin en güzel mimarilerinden birisi. İlk dönemlerinde belediye binası olarak kullanılmış sonrasında 1949 yılında kütüphaneye dönüştürülmüştür. İçerisinde çoğu el yazması olan 2 milyon kadar kitap 1992'de yakılmış ve bina ağır hasar almıştır. Daha sonra yapılan restorasyonlarla kütüphane 2014 yılında tekrar kapılarını açmış. "Saraybosna'nın Hafızası" diye adlandırılan kütüphanede savaşın izlerini ve o dönemi yansıtan çok sayıda sergiyi de gezebiliyorsunuz. Kütüphanenin açılması aynı zamanda şehrin tekrardan ayağa kalkmasını simgeliyor.


4. Sönmeyen Ateş Anıtı (Vjecna Vatra)


Saraybosna'nın II. Dünya Savaşı'ndan kurtuluşu adına yapılan anıt Ferhadiye Caddesi'nin başında yer almaktadır. Adından da tahmin edilebileceği gibi ateş sürekli yanmakta. Savaşta hayatını kaybeden insanlardan dolayı şehir için anlamlı bir simgedir. Fotoğraf çektirebilmek için genelde önünde uzun kuyruklar oluşuyor.

5. Boşnak böreğini yerinde tadın

Bosna Hersek deyince şüphesiz akla gelenlerden biri de Boşnak böreği. Balkanların her yerinde olduğu gibi burada da sayısız börek denedim. Gerçekten de bu coğrafyada her biri birbirinden lezzetli böreklerle karşılaştım. Makedonya, Arnavutluk, Sırbistan ve Bosna Hersek... Bu ülkelerde böreğin sunumu değişse de lezzeti asla değişmiyor. Bu yüzden Saraybosna da bunu deneyebileceğiniz en iyi yerlerden birisi. Öneri olarak size içerisinde çok sayıda çeşit bulunduran ve gecenin bir yarısında bile önünde sıra beklediğim Pekara Edin'den bahsedebilirim. Başçarşı'da bulunan sebile sırtınızı verdiğinizde hemen karşınızda göreceksiniz. İçeride bulunan her şeyi denemeye çalışın beğeneceğinize eminim.


6. Gazi Hüsrev Bey Cami



Başçarşı içerisinde yer alan cami 1531 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın isteği üzerine Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Savaş döneminde saldırıların ilk hedeflerinden biri olmuş ancak sonrası geçirdiği restorasyonlarla birlikte neredeyse ilk halini günümüze kadar korumuştur. Günümüzde de camiyi ziyaret edebilir beraberindeki hamam ve medreseyi de gezebilirsiniz.


7. Umut Tüneli

1992-95 yılları arasında devam eden Bosna Savaşı'ndaki en kritik yer olan bu tünel savaş zamanında gıda, ilaç ve silah transferi için kullanılmıştır. Bosnalıların kendi imkanlarıyla kazdıkları tünel bir insanın sığabileceği genişlikte ve uzunluğu 960 metre. Günümüzde ise tüneli müzeye çevrilmiş ve yalnızca 20 metrelik kısmı ziyarete açık. Tarihin seyrinin değişmesinde oldukça etkili olan tüneller Saraybosna'da görülmesi gereken en önemli yerlerden. Umut Tüneli, şehrin dışında havalimanına yakın bir bölgede yer alıyor. Müzeyi haftanın her günü saat 09.00-16.00 arası ziyaret edebiliyorsunuz.



8. Balkanların Cevapi'sini bir de burada tadın

Cevabdzinica Zeljo - Kaymaklı Cevapi


Balkanlarda oldukça meşhur olan Cevapi ya da Cevapcici denilen bu köfteyi kesinlikle en iyi yapan yerlerden birisi Saraybosna. Ben Balkanların hemen her yerinde denemiş birisi olarak en çok Saraybosna'dakileri beğendim. Aynı zamanda burada Cevapi'yi deneyebileceğiniz çok fazla sayıda restoran bulunuyor. Başçarşı'ya girdiğinizde adım attığınız her yerde bu tabelaları görebilirsiniz. Ayrıca buradaki çalışanların tamamına yakını az veya çok Türkçe'de biliyor. Ben Saraybosna'da iki farklı yerde deneyimledim. Bunlardan ilki Başçarşı içerisinde bulunan Cevabdzinica Zeljo oldu. Burada ilk kez karşılaştığım şeyse yanında kaymakla servis ettikleriydi. Daha önce hiçbir yerde denk gelmemiştim. Çalışanlardan birine sorduğumda çok övünce ben de denedim ancak benim hala favorim köfte, ekmek, soğan şeklinde olanı.

 Cevabdzinica Zmaj Stanica

Bunun dışında bir de ev sahibimin önerdiği yere gittim. Burası şehir merkezinden yürüyerek yaklaşık 15 dakika uzaklıkta bulunan Cevabdzinica Zmaj Stanica. Bu restoran Autobusko Stanica Sarajevo terminalinin hemen yanında kalıyor. Merkezdekilere göre turistlere yönelik değil de daha çok burada yaşayanların bilip tercih ettiği bir yere benziyordu. Bu bile gerçekten lezzetli olduğunun işaretiydi aslında ve yedikten sonra karar verdim Balkanlarda yediğim en güzel Cevapi'ydi kesinlikle. Bu yüzden Saraybosna'ya gelirseniz bence buraya uğramalısınız.


9. Kutsal Kalp Katedrali (Katedrala Srca Isusova)


Başçarşı içerisinde bizdeki İstiklal Caddesi'ni andıran Ferhadiye Caddesi'nden yürürken karşılaşacağınız mimarisiyle etkileyen bir yapı olarak karşınıza çıkıyor. Katedralin hemen önünde bulunan Papa II. Jean Paul Heykeli ise ilk göze çarpanlar arasında yer alıyor. 19. yüzyılın sonlarına doğru yapılmış katedral aynı zamanda Saraybosna'nın en büyük Hristiyan mabedi özelliğini taşıyor.

10. İnat Evi (Inat Kuca)


Bu evin aslında çok ilginç bir hikayesi var size biraz bundan bahsedeyim. 20. yüzyılın sonlarına doğru Saraybosna'da hüküm süren Avusturya-Macaristan İmparatoru Miljacka Nehri'nin kıyısına bir belediye binası yaptırmak ister. Nehir yağışlar yüzünden sık sık taştığı için görkemli bir bina yapılması planlanır. Ancak bir engel çıkar o da köprünün ayağına yakın oturan Boşnak ev sahibidir. "Ben bu evi size yıktırmam ama tek bir şartla kabul ederim o da bu evin aynısını nehrin diğer kıyısına yaparsanız." der. Bu işle görevlendirilen yetkililer evin her ayrıntısını santimi santimine ölçüp aynısını titizlikle karşı kıyıya inşa eder. İsteği gerçekleşen ev sahibi sonunda razı olur. Günümüzde evin girişinde "Bir zamanlar nehrin öteki tarafındaydım ama inadına bu yana taşındım." yazmakta. Ev şimdilerde restoran olarakta hizmet vermekte. Yöresel Boşnak yemeklerini de denemek isterseniz buraya uğrayabilirsiniz. 

Benim önerilerim bu şekilde tüm bunları detaylı şekilde anlattığım YouTube videomu da aşağıya bıraktığım linkten izleyebilirsiniz. Bunun dışında Bosna Şehitliği, Saraybosna Gülleri, Morica Han, Hünkar Cami, Saat Kulesi, Gallery 11/07/95, War Chilhood Museum gibi noktaları da planınıza dahil edebilirsiniz.



Saraybosna'yla ilgili sorularınızı yorumlarda sorabilirsiniz aynı zamanda sosyal medya hesaplarımdan da bana ulaşabilirsiniz.